Philippines muốn TQ thương lượng với Asean Tổng thống Philippines, ông Benigno Aquino, phát biểu ở New York hôm thứ Ba ngày 20/9 rằng ông mong đợi Trung Quốc sẽ hành xử đúng mực trước những căng thẳng trong tranh chấp Biển Đông miễn là Bắc Kinh giữ được thể diện.
“Trong trường hợp của họ [Trung Quốc], vấn đề giữ thể diện rất quan trọng,” ông Aquino nói trong bài diễn thuyết với Hội Châu Á (Asia Society), một tổ chức phi chính phủ giúp tăng cường mối quan hệ giữa phương Tây với Châu Á, ở New York. “Chúng tôi nghĩ họ sẽ hành xử đúng mực, nhưng họ cũng cần có những phương tiện để giữ cho mình khỏi bị mất mặt,” ông nói. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì tự do hàng hải ở vùng biển mà nay nước ông chính thức gọi là Biển Tây Philippines. “Phương Tây nên làm gì? Nhiều hoạt động thương mại quan trọng đi qua vùng biển này, cho nên các bên đều có lợi ích trong việc giữ cho vùng biển này không trở thành cái ao riêng của bất cứ thực thể nào,” ông nói thêm. Ông cho rằng hiểu được lập trường của phía bên kia và nhận diện những chỗ có thể đạt được đồng thuận là rất quan trọng. Không từ bỏ chủ quyền Ông nói với Hội Châu Á rằng ít nhất cả Trung Quốc và Philippinse “đều đã phân định được những chỗ bất đồng và những chỗ không bất đồng” và khẳng định Philippines sẽ “không bao giờ từ bỏ chủ quyền của mình". “Chúng tôi mong muốn duy trì quan hệ láng giềng tốt đẹp với Trung Quốc… Như tôi đã khẳng định trong chuyến thăm mới đây đến Trung Quốc, những tranh chấp trên biển này không định hình mối quan hệ nhiều tầng giữa Philippines và Trung Quốc,” ông nói. “Trong khi đó, Hoa Kỳ là đồng minh phòng vệ có hiệp ước duy nhất của chúng tôi. Trong mục tiêu quốc phòng, ưu tiên cao nhất của chúng tôi là an ninh hàng hải nhất là ở khu vực Biển Tây Philippines. Đây cũng là điểm chính trong sự hợp tác an ninh của chúng tôi với Hoa Kỳ,” ông nói thêm. Tổng thống Philippines nhắc lại lập trường của mình là Trung Quốc cần đạt được thỏa thuận với toàn bộ 10 quốc gia Asean về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông. “Nếu chúng ta chỉ làm việc song phương thì chúng ta sẽ chỉ thổi phồng vấn ̣đề và làm cho mọi việc trở nên xấu đi mà thôi,” ông nói. Asean và Trung Quốc đã đạt được thoả thuận về Tuyên bố của các bên về cách ứng xử ở Biển Đông (DOC) vào năm 2002. Nhưng từ ngày đó, việc biến tuyên bố này thành hiện thực không tiến triển được bao nhiêu mà nguyên do chính, theo các nhà ngoại giao, là Trung Quốc muốn giải quyết bất đồng với từng nước riêng rẽ. Tăng cường quốc phòng Philippines sẽ tiếp tục phát triển "khả năng răn đe đáng nể" để bảo vệ các lợi ích của mình. Tổng thống Philippines cho biết ông đã ký sắc lệnh thành lập một hệ thống tuần duyên quốc gia để có cách tiếp cận mạch lạc và có phối hợp trong các hoạt động và các chính sách liên quan đến vùng biển của Philippines. “Chúng tôi cũng hiện đại hóa quân đội của mình vốn đi sau các nước khác trong khu vực Đông Nam Á với việc đầu tư 40 tỷ peso (918 triệu đôla) trong năm năm tới,” ông nói. Philippines cũng chào đón việc Hoa Kỳ tăng cường sự can dự chính trị ở Châu Á. “Philippines chào đón Hoa Kỳ tái tham dự tích cực ở Châu Á bằng cách củng cố các liên minh truyền thống, tích cực thể hiện vai trò rõ nét ở Asean, tham gia vào việc thiết lập chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh Đông Á và cố gắng xử lý mối quan hệ với Trung Quốc theo hướng tích cực,” ông phát biểu trong diễn văn. Trong khi tìm giải pháp thông qua đối thoại với Trung Quốc, Philippines đã chi 252 triệu đôla để nâng cấp hải quân của mình. Hoa Kỳ cũng đã đề xuất giúp Philippines hiện đại hóa hải quân. Hồi cuối tháng Tám, ông Aquino có chuyến thăm Bắc Kinh và hội đàm với người đồng cấp Trung Quốc Hồ Cẩm Đào để giảm nhiệt những căng thẳng giữa hai nước xung quanh tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
|