[Tintuc-hoangsatruongsa]
'TQ thỠthách Asean qua vụ già n khoan'
Quốc Phương
BBC Việt ngữ
Cập nhật: 12:54 GMT - thÆ°Ì saÌu, 9 thaÌng 5, 2014
Sự kiện già n khoan HD-981 đang là m nóng bầu không khà trước Thượng đỉnh Asean 24.
Trung Quốc Ä‘ang sá» dụng vụ già n khoan HD-981 triển khai ở khu vá»±c Hoà ng Sa nhằm thách thức trá»±c tiếp 'láºp trÆ°á»ng và khối Ä‘oà n kết' của Asean, theo má»™t nhà phân tÃch từ Na Uy.
Giáo sÆ° Stein Tonnesson, má»™t nhà nghiên cứu vá» Việt Nam và Biển Äông, còn được biết đến qua các tác phẩm vá» cách mạng Việt Nam 1945.
Trả lá»i BBC hôm 9/5, ông cho rằng vụ việc đã được phÃa Trung Quốc lên kế hoạch từ lâu và dÆ°á»ng nhÆ° đã được sắp xếp để diá»…n ra trùng lặp vá»›i thá»i Ä‘iểm các nhà lãnh đạo của khối Asean nhóm há»p Há»™i nghị cấp cao lần thứ 24 tại Nay Pyi Taw, Myanmar từ ngà y 10 – 11/5/2014.
"Äây không phải là má»™t Ä‘á»™ng thái mà không thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c, và tôi không nghÄ© là Việt Nam có thể bị ngạc nhiên, vì Trung Quốc đã chuẩn bị và di dịch già n khoan nà y trong má»™t thá»i gian dà i. Rất khó mà ai đó lại không đặt dấu há»i Trung Quốc sẽ sá» dụng nó nhÆ° thế nà o.
"Trung Quốc có má»™t Ä‘á»™ng cÆ¡ là để nổ ra vụ việc ngay trÆ°á»›c thá»m của Thượng đỉnh Asean để tạo ra má»™t vấn Ä‘á» có thể gây tranh cãi trong ná»™i bá»™ của Asean," ông Tonnesson nói.
CÅ©ng hôm thứ Sáu, má»™t nhà quan sát khác của Việt Nam, Giáo sÆ° BâÌm Nguyá»…n Mạnh Hùng, từ Äại há»c George Mason, Hoa Kỳ, chia sẻ quan Ä‘iểm nà y của ông Tonnesson:
Giáo sÆ° Hùng nói: "Äó là đặt cho Asean má»™t thá» thách rất lá»›n, là bởi vì nếu Asean không có má»™t láºp trÆ°á»ng vững chắc, đồng nhất vá»›i nhau, thì Trung Quốc cứ lấn lÆ°á»›t, lấn được Việt Nam thì sẽ lấn được các nÆ°á»›c khác.
"Các quốc gia đó chỉ có muốn Việt Nam chặn Trung Quốc, trong khi mình ở ngoà i bình yên thôi," ông Hùng nêu quan điểm.
Äá»™ng thái sai lầm?
Vụ đụng độ ở dà n khoan HD-981
Trung Quốc bác bỠviệc Việt Nam nói tà u Trung Quốc gây đụng độ ở gần già n khoan.
Nhà nghiên cứu từ Na Uy hôm thứ Sáu đặt giả thiết Trung Quốc có chiến lược là m giảm thiểu vai trò, hiện diện và áp lực của hải quân Hoa Kỳ ở khu vực.
"Thế nhÆ°ng cách thức duy nhất mà má»™t quốc gia có thể tiến hà nh má»™t chiến lược nhÆ° thế là việc quay trở lại má»™t chÃnh sách hữu hảo và xây dá»±ng má»™t quan hệ tốt hÆ¡n nhiá»u vá»›i Việt Nam và Philippines, cÅ©ng nhÆ° vá»›i Nháºt Bản"
GS Stein Tonnesson
Giáo sư Tonnesson nói:
"Thế nhÆ°ng cách thức duy nhất mà má»™t quốc gia có thể tiến hà nh má»™t chiến lược nhÆ° thế là việc quay trở lại má»™t chÃnh sách hữu hảo và xây dá»±ng má»™t quan hệ tốt hÆ¡n nhiá»u vá»›i Việt Nam và Philippines, cÅ©ng nhÆ° vá»›i Nháºt Bản."
Theo nhà quan sát, đây cÅ©ng chÃnh là má»™t vấn Ä‘á» khác biệt có thể gây chia rẽ trong ná»™i bá»™ chÃnh quyá»n Trung Quốc.
"Tôi nghÄ© trong hải quân và Bá»™ Ngoại giao Trung Quốc cÅ©ng có những ngÆ°á»i biết Ä‘iá»u và hiểu biết ý nghÄ©a của việc nà y.
"Và những ngÆ°á»i mang quan Ä‘iểm nà y có thể cÅ©ng đứng sau những cân nhắc quyết định của Trung Quốc, nhÆ°ng liệu những nhà lãnh đạo của Trung Quốc cuối cùng sẽ muốn chịu rủi ro bằng việc tiếp tục gây ra những tranh cãi vá»›i những láng giá»ng?"
"Bởi vì nếu thế sẽ tạo ra những vấn Ä‘á» cho chÃnh Trung Quốc, nhÆ° tình hình đã cho thấy từ năm 2009 tá»›i nay."
Khi nà o sẽ rút?Già n khoan HD-981 được đặt ở khu vá»±c mà Việt Nam tuyên bố là vùng đặc quyá»n kinh tế
Khi được há»i, khi nà o Trung Quốc có thể sẽ rút già n khoan HD-981 khá»i khu vá»±c, ông Tonnesson nói:
"Tôi rất nghi ngỠviệc dà n khoan nà y có thể tìm thấy được dầu ở đó.
"Và do đó sẽ không có lý để tiếp tục giữ cho già n khoan ở tại khu vá»±c trong má»™t thá»i gian dà i.
"Tôi rất nghi ngỠviệc dà n khoan nà y có thể tìm thấy được dầu ở đó."
GS. Stein Tonnesson
"Và nếu hỠkhoan các mũi khoan và các mũi khoan là khô, thì khi đó già n khoan sẽ được di chuyển đi.
"NhÆ°ng tôi cÅ©ng nghi ngá» là già n khoan sẽ được rút Ä‘i do những phản đối của Việt Nam. Trung Quốc sẽ để nó ở đó má»™t thá»i gian, rồi chá» tá»›i má»™t thá»i Ä‘iểm sau nà y và rút nó ra vì những lý do vỠđịa chất há»c," nhà quan sát nói vá»›i BBC.
Äược biết, Thủ tÆ°á»›ng ChÃnh phủ Việt Nam ông Nguyá»…n Tấn DÅ©ng sẽ dẫn đầu Ä‘oà n đại biểu Việt Nam tham dá»± Há»™i nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24.
Và tình hình Biển Äông sẽ được thảo luáºn tại há»™i nghị, theo truyá»n thông Việt Nam.
Posted by bbc
on May 10, 2014 at 05:21:21:
[Tintuc-hoangsatruongsa]