Chuyên gia Mỹ trả lời Thanh Niên: Mỹ, Nhật, Úc sẽ thách thức Trung Quốc ở Biển Đông (TNO) Sau diễn đàn Đối thoại Shangri-La 2015, Mỹ sẽ điều tàu tuần tra vào phạm vi 12 hải lý xung quanh khu vực Trung Quốc đang bồi đắp đảo phi pháp ở Biển Đông; Nhật Bản, Úc có thể sẽ hành động tương tự, một chuyên gia kỳ cựu người Mỹ trả lời phỏng vấn của Thanh Niên Online.  Bà Bonnie Glaser, cố vấn cấp cao về châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Mỹ và Chiến lược (CSIS, Mỹ) - Ảnh: Lowy Institute “Theo tôi, Mỹ sẽ tiến hành các cuộc tuần tra trên biển ngay trong phạm vi 12 hải lý (tương đương 22 km) xung quanh Đá Vành Khăn để bảo vệ tự do hàng hải. Có khả năng Nhật Bản và Úc cũng sẽ làm như vậy”, bà Bonnie Glaser, cố vấn cấp cao về châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Mỹ và Chiến lược (CSIS, Mỹ), nói với Thanh Niên Online. Ngày 1.6, Bộ trưởng Quốc phòng Úc Kevin Andrews tuyên bố nước này sẽ tiếp tục cho máy bay quân sự bay ngang Biển Đông ngay cả khi Bắc Kinh thiết lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) tại đây. Còn tại Đối thoại Shangri-La 2015 (diễn ra tại Singapore từ 29 - 31.5), Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani đã đề xuất cùng 10 nước thành viên ASEAN tuần tra vùng trời Biển Đông 24/24. “Nếu Mỹ không chịu đánh cược, thì Trung Quốc sẽ không cân nhắc lại hành động của mình. Trung Quốc đang hưởng lợi từ một chính sách và một tình hình không có rủi ro”, bà Glaser trao đổi với Thanh Niên Online. Nữ chuyên gia kỳ cựu này cho biết Mỹ nhiều khả năng sẽ chọn Đá Vành Khăn để thực hiện tuần tra vì trước đây nó là một bãi ngầm. “Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) không cho phép thiết lập vùng lãnh hải hay không phận rộng 12 hải lý quanh bãi ngầm”, bà Glaser giải thích.  Ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy tàu Trung Quốc đang ồ ạt cải tạo đất để xây đảo nhân tạo tại Đá Vành Khăn thuộc Quần đảo Trường Sa của Việt Nam - Ảnh: Reuters Vào cuối tuần trước, các quan chức Mỹ thông báo máy bay do thám và vệ tinh nước này đã chụp được hình ảnh 2 khẩu pháo di động của Trung Quốc trên một trong những hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh bồi đắp trái phép ở Biển Đông. Hòn đảo này thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Bà Glaser cũng nói thêm rằng nếu Bắc Kinh cứ tiếp tục đưa vũ khí lên các tiền đồn ở Biển Đông, điều này sẽ tạo ra tác động gây bất ổn cho toàn khu vực. “Điều đó sẽ tạo động lực thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang mạnh hơn nữa giữa các nước có liên quan đến tranh chấp Biển Đông”, theo cố vấn cấp cao của CSIS. Khi được hỏi về nguy cơ bùng nổ chiến tranh Mỹ - Trung vì căng thẳng ở Biển Đông, bà nhận định khả năng xảy ra là rất thấp. “Điều đó không có lợi cho lợi ích của Trung Quốc”, nữ chuyên gia Mỹ cho hay. Tại Shangri-La, Đô đốc Tôn Kiến Quốc, phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, đã nhận rất nhiều câu hỏi yêu cầu làm rõ hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông từ các chuyên gia tham dự diễn đàn. Tuy nhiên, thay vì trả lời trực tiếp các câu hỏi, ông trưởng đoàn Trung Quốc chỉ đọc bài diễn văn được soạn sẵn. Bình luận về chuyện này, bà Glaser, cũng là một trong những chuyên gia đã đặt câu hỏi với ông Tôn tại Shangri-La, nhận xét: “Đô đốc Tôn đã không đủ tự tin để trả lời các câu hỏi. Ông ta chỉ đọc những điều được ghi chú trước. Trung Quốc đã bỏ lỡ một cơ hội để giải đáp các mối lo ngại của khu vực”. Hoàng Uy
|