Học giả Philippines kêu gọi Việt Nam ‘gác tranh chấp, chống Trung Quốc’

Một số học giả của Philippines nói với VOA rằng Việt Nam và Philippines nên gác lại tranh chấp và cùng chống Trung Quốc.

Hôm 17 tháng 11, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã ký vào ‘Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược’ với sự chứng kiến của nguyên thủ hai nước.

Thỏa thuận này được coi là sẽ mở đường cho hai bên thúc đẩy quan hệ song phương trong nhiều lĩnh vực, trong đó có quốc phòng và an ninh biển.

Ông Renato de Castro, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học De La Salle ở Philippines, cho biết rằng nước ông từng ký kết thỏa thuận tương tự với Nhật Bản, Hàn Quốc và nay là với Việt Nam để “làm đối trọng với Trung Quốc.”

Học giả này nói thêm rằng dù hiệp định không dẫn tới một liên minh quân sự như giữa Manila và Washington, nhưng nó cho thấy đôi bên đã gác lại các tranh chấp ở Trường Sa để chống lại mối đe dọa chung là Bắc Kinh.

Ông Castro nói: “Cả Philippines và Việt Nam đều có tuyên bố chủ quyền chồng chéo nhau ở biển Đông. Hai nước cũng cạnh tranh về chủ quyền ở biển Đông, nhưng điều quan trọng lúc này là phải cùng nhau đối phó với một mối đe dọa lớn và xấu hơn nhiều, đó là việc mở rộng phạm vi tuyên bố chủ quyền lãnh hải của Trung Quốc.”

Nhà nghiên cứu này nhận định thêm rằng thỏa thuận trên sẽ giúp chính quyền Hà Nội và Manila tăng cường tham vấn chính trị, kiểm soát tranh chấp giữa hai nước, cũng như gia tăng các biện pháp củng cố lòng tin giữa các lực lượng hai nước ở biển Đông, mà điển hình là cuộc giao lưu giữa hải quân ở Trường Sa gần đây.

Việt Nam và Philippines thời qua đã gia tăng hợp tác song phương, trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng hoạt động lấn biển, xây đảo nhân tạo trên biển Đông, gây lo ngại cho cả hai quốc gia Đông Nam Á này.

Ông Roilo Golez, cựu dân biểu đồng cố vấn an ninh quốc gia Philippines, nói với VOA Việt Ngữ rằng hai nước Đông Nam Á phải giúp đỡ nhau vì “có chung đối thủ là Trung Quốc”.

Ông nói thêm rằng sự hợp lực của người Việt Nam cho thấy “Philippines không đơn độc”.

Ông Roilo Golez nói:
“Việt Nam hiện phải đối mặt với các vấn đề tương tự như chúng tôi trong vùng đặc quyền kinh tế của mình. Những gì Việt Nam vấp phải có khi còn khó khăn hơn chúng tôi vì trong lịch sử của mình, Việt Nam phải nhiều lần chống chọi với sự hiếu chiến của Trung Quốc. Cuộc hải chiến giữa hai bên ở Hoàng Sa năm 1974 làm hơn 70 binh sĩ hải quân Việt Nam thiệt mạng là một ví dụ. Sẽ là điều tốt nhất nếu các quốc gia có tranh chấp với Trung Quốc cùng hành động”.

Người dân Việt Nam và Philippines thời gian qua cũng đã thể hiện tình đoàn kết phản đối hành động của Trung Quốc ở Biển Đông.

Mới đây nhất, hồi tháng Bảy, hơn một chục người Việt trẻ tuổi, đa phần là sinh viên và các nhà hoạt động xã hội, đã cùng hàng trăm người Philippines biểu tình phản đối bên ngoài lãnh sự quán Trung Quốc ở thủ đô Manila.