Toà Trọng tài LHQ ra phán quyết bác bỏ tuyên bố chủ quyền của TQ

Tòa trọng tài của Liên Hiệp Quốc đã ra phán quyết có tính bước ngoặt, bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi Việt Nam cũng đòi chủ quyền. Tòa khẳng định Trung Quốc "không có quyền lịch sử" đối với vùng biển rộng lớn.

Phán quyết hôm 12/7 của Tòa Trọng tài ở La Haye mang lại câu trả lời cho đơn khiếu nại của Philippines đệ lên vào năm 2013, trong đó cáo buộc Bắc Kinh vi phạm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) với những hành động hung hăng ở bãi Scarborough cách bờ biển Philippines khoảng 225 kilomet.

Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Yasay nói chính phủ nước ông hoan nghênh phán quyết.

Ông nói: "Các chuyên gia của chúng tôi đang nghiên cứu chiến thắng này một cách cẩn thận và kỹ lưỡng, một điều mà kết quả phán quyết trọng tài quan trọng này xứng đáng được như thế. Đồng thời, chúng tôi kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và tỉnh táo. Philippines khẳng định mạnh mẽ sự tôn trọng đối với quyết định có tính dấu mốc này như một đóng góp quan trọng đối với những nỗ lực không ngừng trong việc giải quyết các tranh chấp ở biển Đông".

Tòa án Trọng tài Thường trực nói tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với hầu hết Biển Đông bằng đường 9 đoạn, hay đường lưỡi bò, là trái với UNCLOS. Theo công ước, đường ranh giới lãnh hải của một nước nằm cách bờ biển 12 hải lý, và có quyền kiểm soát đối với các hoạt động kinh tế lên đến 200 hải lý tính từ bờ biển của nước đó.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tỏ ý nước này sẽ lờ đi phán quyết.

Người phán ngôn Lục Khảng phát biểu: "Chúng tôi thực sự không công nhận điều đó, và chúng tôi thậm chí không công nhận nó ngay từ đầu, chúng tôi cũng sẽ không chấp nhận nó. Vì vậy, chúng tôi sẽ không có gì liên quan đến cái gọi là vụ phân xử trọng tài tại tòa bất hợp pháp này. Và chúng tôi sẽ không chấp nhận bất cứ cái được gọi là tài liệu nào mà họ cung cấp, dù chúng có thể là gì đi nữa".

Trung Quốc đã bác bỏ thủ tục tố tụng tại tòa án, nói rằng cơ quan này không có thẩm quyền đối với các tranh chấp, mặc dù Bắc Kinh là một bên ký kết UNCLOS cùng với Philippines.

Trung Quốc đã tiến hành nhiều hoạt động nỗ lực giành đất và xây dựng ở trên khắp Biển Đông trong những năm gần đây, bồi đắp nhiều rạn san hô thành các đảo nhân tạo có thể sử dụng cho hoạt động quân sự, trong khi đó bỏ ngoài tai những tuyên bố chủ quyền tại vùng này của Việt Nam, Philippines, Brunei, Malaysia, và Đài Loan.

Tòa án tại La Haye cũng phán quyết rằng không thực thể nào tại quần đảo Trường Sa có tranh chấp với Việt Nam trao cho Trung Quốc vùng đặc quyền kinh tế, còn các hoạt động xây dựng của Trung Quốc ở bãi Vành khăn đã gây ra "những tổn hại không thể khắc phục" đối với hệ sinh thái của rạn san hô.